Analiza osądzeń w pierwszej instancji w sądach okręgowych w Polsce (1997-2024)
Ogólne trendy liczby osądzonych
Dynamika zmian

• Najniższa liczba osądzonych: 6 751 osób w 2007 roku
  
• Najwyższa liczba osądzonych: 11 643 osób w 2001 roku
  
• Wyraźne spadki liczby osądzonych odnotowano w:
  • 2004 roku (spadek do 9 185 osób)
    
  • 2020 roku (drastyczny spadek do 6 930 osób, prawdopodobnie z powodu pandemii COVID-19)
    

Długoterminowe trendy

• Okres 1997-2003: stabilny wzrost liczby osądzonych
  
• Lata 2004-2014: stopniowy spadek
  
• Lata 2015-2022: relatywnie stabilna liczba osądzonych (8-9 tysięcy rocznie)
  
• Od 2020 roku: nieznaczne wahania między 6 930 a 9 263 osądzonymi
  

Struktura wyroków
Skazania

• Przeważająca większość osądzonych kończy się skazaniem:
  • Average skazań: około 90-94% wszystkich osądzonych
    
  • Najwyższy odsetek skazań: 94,6% w 2001 i 2002 roku
    
  • Najniższy odsetek skazań: 87,3% w 2012 roku
    

Rodzaje kar

• Dominująca kara: pozbawienie wolności
  • Większość kar z warunkowym zawieszeniem
    
  • Udział kar z warunkowym zawieszeniem wahał się między 33,8% a 50,2%
    

Wyroki szczególne

• Wyroki dożywotniego pozbawienia wolności:
  • Bardzo niski odsetek (0,1-0,5% wszystkich skazań)
    
  • Najwyższa liczba: 54 wyroki w 2003 roku
    
  • Najniższa liczba: 15 wyroków w 2024 roku
    

Pozostałe rozstrzygnięcia
Umorzenia postępowania

• Odsetek umorzeń postępowania wahał się między 0,4% a 1,1%
  
• Wzrost liczby umorzeń w późniejszych latach (szczególnie 2018-2024)
  

Uniewinnienia

• Odsetek uniewinnień stopniowo rósł:
  • 1997-2003: około 0,5-1,3%
    
  • 2010-2024: 2,8-4,2%
    

Warunkowe umorzenia

• Nieznaczny wzrost w późniejszych latach
  
• W 2024 roku: 6,9% wszystkich osądzonych
  

Kluczowe obserwacje

1. Stabilizacja systemu sądownictwa pod względem liczby osądzonych
   
2. Wysoki odsetek skazań (powyżej 87%)
   
3. Preferencja dla kar z warunkowym zawieszeniem
   
4. Stopniowy wzrost udziału uniewinnień i umorzeń postępowania
   

Czynniki wpływające na zmiany

• Reforma wymiaru sprawiedliwości
  
• Zmiany w prawie karnym
  
• Wpływ pandemii COVID-19 (widoczny spadek w 2020 roku)
  
• Zmiany społeczno-ekonomiczne
  

Wnioski
System sądownictwa wykazuje stabilność w zakresie liczby i struktury osądzeń, z tendencją do stopniowych zmian w kierunku większej ostrożności w wydawaniu wyroków.

Dane dzięki dane.gov.pl
Szczegóły: https://dane.gov.pl/pl/dataset/16,osadze...urce/65640